Trang chủ Đời sống Đời sống du mục của người Sami, chăn tuần lộc, tự may...

Đời sống du mục của người Sami, chăn tuần lộc, tự may áo và hái quả mọng

0
448
Người Sami, dân tộc du mục sống xa nhất về phía bắc Bắc Âu có cuộc sống bình dị hòa cùng thiên nhiên trong giá lạnh có thể lên tới -50 độ C. Trải qua nhiều thế kỷ, người Sami vẫn giữ cho mình lối sống truyền thống cùng nét văn hóa đặc sắc.
Ảnh: bruisedpassports

Hiện nay, có khoảng 80.000 người Sami sống ở Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan và Nga. Người Sami ở Na Uy chia thành ba nhóm nghề đặc trưng: nhóm du mục chuyên nghề chăn tuần lộc, nhóm sống ở vùng bình nguyên chuyên trồng trọt, chăn nuôi và nhóm sống ở vùng duyên hải chuyên nghề đánh cá.

Người Sami vẫn duy trì đời sống tự cung tự cấp: câu cá, tự chăn nuôi lấy thức ăn, uống nước suối, tự may quần áo, giày; hái quả mọng trong thiên nhiên làm mứt.

Người Sami với trang phục truyền thống (Ảnh: skandihome)

Những người làm nghề chăn đàn tuần lộc có khoảng 2.600 người ở Na Uy, còn giữ gìn được rất nhiều nét văn hóa truyền thống. Không sợ bị xem là khác người, họ thường xuyên mặc trang phục truyền thống – gọi là gákti – có màu xanh dương đậm, hoa văn trang trí màu đỏ quanh cổ, cổ tay và ve áo.

Vì luôn sống trong thời tiết giá lạnh nên người Sami thường mặc từ 3 đến 4 lớp áo quần, đầu đội 3 lớp mũ, đeo 2 lớp găng tay, chân mang 2 lớp vớ và 2 lớp giày. Ăn mặc đúng cách là quần áo đủ ấm ôm sát cơ thể và tuyệt đối không để gió lùa vào.

Đối với người Sami, nam và nữ có những công việc và bổn phận khác nhau. Người đàn ông có thể tự chăn đàn tuần lộc, giết, xẻ thịt, làm thịt khô, xông khói, xây nhà, làm lều… thành thạo. Còn phụ nữ Sami thuần thục việc may áo quần, làm giày từ da và lông thú.

Người Sami làm mọi chuyện với ba con dao. Chặt củi, phá băng trên mặt sông, cắt cỏ khô lót giày, lột da tuần lộc, chế biến thức ăn… Vì vậy, đàn ông Sami luôn dắt theo dao bên mình ở dây nịt.

Đàn ông Sami luôn dắt theo dao bên mình để làm các việc (Ảnh: theculturetrip)

Tuy chủ yếu sống tự cung tự cấp nhưng ngày nay, họ cũng cho phép một số công nghệ hiện đại len vào cuộc sống gia đình. Một trong số đó là sự xuất hiện của xe trượt tuyết và hệ thống định vị GPS khi chăn đàn tuần lộc.

Đàn tuần lộc của mỗi gia đình có khoảng chục con, được đeo chuông có gắn GPS nên việc tìm đàn tuần lộc ở chỗ nào rất dễ dàng. Đôi khi, một số con tuần lộc bị băng bám trên chuông, nếu không giúp chúng loại bỏ khối băng này, con tuần lộc sẽ dần bị nhiễm lạnh và chết. Công việc chăn tuần lộc có những ngày rất vất vả, làm việc 16 giờ/ngày nhưng không có căng thẳng hay bon chen. Hiện nay, thịt tuần lộc được coi như loại thịt hữu cơ, đắt hơn cả thịt bò ở Na Uy.

Người Sami luôn lao động chăm chỉ, năm nay biết tích trữ lương thực và củi cho mùa đông năm tới. Lúc rảnh thì đọc sách, chăm sóc nhà cửa, làm đồ thủ công… để làm phong phú đời sống tinh thần của mình. Ngay từ thuở bé, người Sami nào cũng biết bảo vệ rừng cây, dòng nước, vì như thế là bảo vệ nguồn thực phẩm.

An Liên