Cổ nhân để lại nhiều câu triết lý kinh điển gói gọn trí tuệ nhân sinh, mà từ ngàn đời nay dân gian vẫn luôn truyền tụng. Câu ngạn ngữ “40 không tham dục, 50 không tham tình, 60 không tham thực” hàm chứa triết lý nhân sinh sâu sắc, đối với con người hiện đại vẫn giữ nguyên giá trị
Bốn mươi tuổi không tham dục vọng, bớt đi ham muốn
Người đến 40 tuổi là bước vào giai đoạn trung niên, lúc này chúng ta nên giảm bớt những ham muốn quá mức; nếu buông thả dục vọng thì chỉ dẫn tới tổn hại cho thân tâm, thậm chí còn ảnh hưởng đến các mối quan hệ và cuộc sống xung quanh chúng ta.
Điều mà mọi người thường gọi là ‘tứ thập bất hoặc’ – người tuổi 40 có thể biết rõ đúng sai nên không bị lầm lạc hay nhầm lẫn nữa; có nghĩa là đối với những thứ có thể câu khởi ham muốn của con người, hơn nữa không ngừng khuếch đại dục vọng của họ; thì giờ đây khiến người ta muốn ngừng các thứ đó không để cho bị mê hoặc nữa, và sẽ biết xử trí thế nào. Đó mới thật sự gọi là ‘người tứ tuần’.
Ham muốn ở đây tất nhiên bao gồm nhiều khía cạnh; ví như tham ăn, sắc dục, tranh danh trục lợi, v.v. Với những cái này, không phải là chúng ta không cần chúng nữa, mà là chúng ta không còn bị vây hãm và phụ thuộc quá nhiều bởi chúng nữa. Người tuổi 40 ít nhiều cũng đã hiểu thấu mọi sự lý trong thiên hạ, phân biệt được việc phải điều trái, hiểu được ai là người tốt kẻ xấu và biết được cái gì nên làm hay không.
Những cái gọi là tiền bạc, quyền thế, danh dự, sắc đẹp,.v.v. đến lúc cần nên buông thì nhất định phải hạ bệ. Chỉ khi kiểm soát được ham muốn trong phạm vi hợp lý thì thân tâm của chúng ta mới có thể luôn luôn khỏe mạnh an lạc.
Giáo huấn xưa có câu: “Dục thái quá, ắt hữu hoạ”, ý rằng tham muốn quá nhiều, ắt sẽ gặp họa. Con người nếu không biết đủ, sẽ luôn làm bạn với sự thiếu thốn.
Năm mươi tuổi không tham tình, hãy bớt đi rung động
Trên thế gian này, cái dễ vỡ nhất là tình cảm, cái khó đoán nhất là lòng người.
Cổ nhân răn dạy “50 không tham tình”, điềm chỉ chúng ta sống ở đời đừng nên bị vướng và bi lụy vào các vấn đề nhức nhối của phương diện tình cảm. Ví như trong chuyện tình cảm vợ chồng, có câu “thiểu lai phu thê lão lai bạn”; đại ý là tạm thời trọn nghĩa vợ chồng, khi lâu về sau thì bầu bạn với nhau; được đồng hành cùng nhau đến già là một niềm hạnh phúc lớn lao không gì sánh được.
Điều cần ở tuổi trung niên là trong biển người mênh mông tìm được một người tâm đầu ý hợp, chung thủy bên cạnh cùng bầu bạn, chia sẻ ngọt bùi. Muốn có được điều đó thì bản thân bạn cũng phải chung thủy, son sắt bên người bạn đời của mình. Đừng để đến độ tuổi này, vì những thứ tình cảm không xứng đáng lại đánh mất tất cả những thứ mình gây dựng lúc còn trẻ. Nên biết duyên phận giữa người với người đều rất mong manh.
Ngoài ra, chúng ta nên biết cách kiểm soát tình cảm của bản thân, duy trì sự bình hoà thể chất lẫn tinh thần và sự ổn định về mặt cảm xúc; không thể bồng bột như lúc còn trẻ, hơi chút là kích động, tức giận hoặc giả kiềm chế hay kìm nén bản thân quá mức, v.v.
Những phút giây quý giá của cuộc sống nên để dành lại cho người xứng đáng. Người 50 tuổi đã thấu hiểu chân lý của tạo hóa, tức là hiểu được lẽ Trời, nên sớm bước vào con đường tu Đạo.
Sáu mươi tuổi không tham thực, nhất định phải giữ mồm giữ miệng
Ca dao tục ngữ có câu: “Tham thực thì cực thân”, ý chỉ ham ăn hay ăn nhiều quá thường sinh hại thân thể, các cụ chẳng thường dặn “ăn lấy thơm lấy tho chứ không lấy no lấy béo”.
Khi một người bước qua tuổi 60, thể lực và sức chịu đựng của người đó chắc chắn không còn tốt như trước. Lúc này, điều cần chú ý nhất chính là vấn đề về sức khỏe thể chất.
Nếu bạn muốn sống một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh, ngoài sự sảng khoái về thể chất và tinh thần, còn cần tập thể dục thường xuyên, chú ý đến chế độ ăn uống cũng rất là trọng yếu. Nguyên tắc hàng đầu là không ăn quá nhiều. Ăn ít đi một chút để giữ cho đường ruột sạch sẽ, cũng sẽ giảm thiểu được những nguy cơ tiềm ẩn của nhiều loại bệnh.
Trên thực tế, không chỉ người cao tuổi, mà cả những người trẻ tuổi cũng nên là như vậy. Nhiều các bạn trẻ ngày nay có thói quen ‘phàm ăn tục uống’, ăn uống thả ga, rượu chè bia bọt quá độ, hay thường xuyên bỏ bữa sáng, bởi vì công việc và những lý do khác nên ‘ăn bữa trước quên bữa sau’. Chế độ ăn uống rất không đều đặn, đó là một nguy cơ tai hại lớn cho sức khỏe. Người tuổi 60 thì vốn sống và kinh nghiệm đầy mình nên nhất thiết phải chú ý quan tâm chuyện ăn uống, sức khỏe. Thật vậy, ham muốn ít một chút, thì niềm vui nhiều hơn một chút.
Nhớ lại lời giảng của cổ nhân: “Tứ thập bất hoặc, ngũ thập tri thiên mệnh, lục thập nhĩ thuận”; nghĩa là 40 tuổi thì không bị nhầm lẫn, 50 tuổi hiểu được mệnh Trời, 60 tuổi nghe điều gì cũng thấy thuận tai, không còn chướng tai gai mắt nữa.
Tóm lại, con người đến giai đoạn trung niên, cần hiểu được cách kiểm soát dục vọng của chính mình. Bởi nước đầy thì sẽ tràn, trăng tròn thì sẽ khuyết. Biết thế nào là đủ bạn mới có thể gặt hái được hạnh phúc viên mãn. Hãy học cách xem nhẹ mọi thứ: 40 tuổi đừng nên ham muốn quá nhiều, thời thế của bạn đã qua rồi; 50 tuổi đừng rung động nữa, cố giữ cho mái nhà yên ấm; 60 tuổi chớ ăn uống quá nhiều, nếu bạn không muốn thân mang nhiều bệnh tật.
